مجمع توسعه و ترویج ازدواج آسان جوانان مهر : آمارسرشماری سال ۹۵ میگوید ۲۰ میلیون نفر از جمعیت ۱۰ سال به بالای کشور هرگز ازدواج نکردهاند که سهم مردان شده ۱۱ میلیون و ۵۵۷ هزار و ۸۳۷ نفر و سهم زنان هشت میلیون و ۵۹۶ هزار و ۷۸۹ نفر.
یافتههای او شباهت بسیاری به گفتههای اخیر آذر اسماعیلی، مدیرکل حمایتهای اجتماعی کمیته امداد دارد که گفته است ۳۷۰هزار دختر بازمانده از ازدواج که تحت پوشش این کمیتهاند در روستاهای کشور وجود دارند که اکثر قریب به اتفاقشان از مشکلات روحی و روانی رنج میبرند.
این تاکید، شباهت فراوانی به پژوهش «طرد اجتماعی در زندگی زنان فقیرشهری» دارد که یافتههایش پاییز امسال در نشریه زن در توسعه و سیاست منتشر شد و فاش کرد طرد ناشی از تجرد، یکی از دلایل مهم شکلگیری طرد اجتماعی علیه دختران است.
آنهایی که دختران مجرد روستایی را طرد میکنند انگار با خطکش سنجش گناه، آنها را اندازه میگیرند درحالی که حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با صدای بلند تاکید میکند که مجرد ماندن دختران روستا بیش از هر چیز پیامد مهاجرت است و محسن ولیئی، مدرس دانشگاه نیز این گفته را تائید میکند.
موسوی چلک میگوید، معمولا مهاجرت مردان از روستا به شهرها بیش از مهاجرت زنان و دختران روستایی است، بنابراین وقتی آنها در روستا میمانند و مردان میروند، شانس ازدواج دختران کم میشود در حالی که مردان مهاجرت کرده فرصتهای تازهای برای ازدواج بهدست میآورند.
محسن ولیئی که چهار سال مدیرکل کمیته امداد استان مرکزی بوده، شرح میدهد در بخش قابل توجهی از خانوادههای فقیر تحت پوشش کمیته امداد میتوان این وضع را دید، دخترانی بیچیز که عمدتا بهخاطر فشارهایی که به دوش میکشند، گرفتار مشکلات روحی و روانی هستند.
او توضیح میدهد، مدتی کمیته امداد نسخهای برای دختران مجرد ندار پیچید که ستون فقراتش آموزش به آنها وکمک به توانمندی اقتصادیشان بود، ولی گرچه به گفته او اشتغال واستقلال مالی بهوجود آمد، اما بقیه مشکلات ناشی از زندگی مجردی دختران در روستا باقی ماند.
این وضع برمیگردد به همان نگاههای مردم روستا به مجردها، به همان با انگشت نشان دادنها، به مقصر دانستن دختران بازمانده از ازدواج و به بستن چشمها روی همه عواملی که دستبهدست هم میدهند و ذره ذره روایتگر داستان تجرد میشوند.
چرا تجرد؟
با اینکه هیچ چیزِقطعی در این عالم وجود ندارد اما روی کاغذ، تجرد ۴۲۶هزار دختر مجرد ایرانی قطعی است. آنها بیش از ۴۰ سال سن دارند و جمعیتشناسان احتمال ازدواجشان را اندک میدانند. این در شرایطی است که کارشناسان احتمال میدهند بخشی از جمعیت ده میلیون نفری دختران جوان که در کشورمان زیست میکنند در آیندهای نهچندان دور به خیل مجردهای قطعی بپیوندند.
با اینکه محسن ولیئی تاکید دارد که بخشی از این تجردها ناشی از کسب موفقیتهای تحصیلی و اقتصادی از سوی زنان، استقلال مالیشان و از اولویت خارج شدن ازدواج برای آنهاست اما موسوی چلک دست بر این میگذارد که افزایش مجردهای کشور یا ناشی از وضعیت اقتصادی است که نابسامانیاش را نمیشود انکارکرد، یا حاصل نبود امنیت خاطر نسبت به آینده است که فقیر و غنی هردو را درگیر کرده یا ناشی است از فرار جوانان از مسئولیتهایی که تاهل ایجاد میکند.
به باور او، همین است که حتی با ارائه تسهیلات دولتی مسکن یا وام ازدواج بازهم وضعیت تاهل و خروج از تجرد در کشور تکانی جدی نمیخورد.
در این میان اما اوضاع دختران بازمانده از ازدواج در محیطهای کوچک و بسته روستاها که در آنها هنوز ازدواج هنجاری قدرتمند است، جای تامل دارد، دخترانی که اغلب به جبر محیط مجرد مانده و سرخورده شدهاند، دخترانی که بیجا نیست اگر دور ماندنشان از قافله ازدواج، تجرد فقیرانه نامیده شود.
مجمع توسعه و ترویج ازدواج جوانان ( ezdevajjavanan.ir )، از سال 1380 تاسیس، در راستای تحقق اصل دهم قانون اساسی و تحقق مصوبه 564 شورای عالی انقلاب فرهنگی ، با هدف ترویج فرهنگ ازدواج آسان و اسلامی و تحکیم بنیاد خانواده و رفع موانع و مشکلات موجود در ازدواج جوانان ، فعالیت خود را با بهره مندی از نظرات و پیشنهادات علماء، کارشناسان و صاحب نظران آغاز نمود.